Rosa Maria Gutiérrez de Pando
Rosa Maria Gutiérrez de Pando traballou moi intensamente con Odontoloxía Solidaria durante a década pasada, desenvolvendo proxectos tanto na América Latina como no noso país. Médica estomatóloga de 59 anos, actualmente desenvolve o seu labor profesional nun Centro de Atención Primaria de Mataró (Barcelona), labor que compaxina coa súa actividade no sector privado. Rosa Maria conversou connosco de todo o vivido e do rumbo actual da Fundación.
— De que época vén a túa ligazón máis activa a Odontoloxía Solidaria?
— Falamos do ano 2000, aproximadamente. Fixen algúns traballos de campo internacionais e, despois, participei en pór a andar a Clínica Solidaria de Granollers.
— Onde desenvolviches accións internacionais?
— En Bolivia. Estiven no sur do país, co proxecto de Izizog, cos indios guaranís. Conseguimos que se establecese un dentista alí, e que o enfermeiro se formase tamén como protesista. Neste momento funcionan perfectamente pola súa conta: traballan para a comunidade sen axuda externa. Iso é o interesante do proxecto, e penso que é un dos grandes éxitos que tivo Odontoloxía Solidaria no ámbito da cooperación internacional. Lembro que o dentista boliviano que che comentaba antes casou cunha moza guaraní, de maneira que está totalmente integrado na comunidade. Fixen varias viaxes a Bolivia e teño moi bos recordos daquela época. Había outros centros de saúde en comunidades máis pequenas e percorriamos a zona en ambulancia. Vacinábanse crianzas, desparasitábase e aproveitabamos tamén para extraer dentes cando era preciso. Axudounos o Colegio de Dentistas de Santa Cruz, e mais unhas monxas que había na área. Grazas aos promotores de saúde puidemos facer un importante labor de prevención, ensinando hixiene oral ás crianzas das escolas e aos adultos das comunidades.
— Como dicías, algo máis tarde participas en pór a andar a clínica de Granollers. Como foi?
— Até entón algúns de nós, na consulta privada, atendiamos persoas economicamente desfavorecidas que nos chegaban a través de asistentes sociais ou por outros medios, mais esa forma de traballar non era eficaz nin adecuada. Por iso, pensamos en abrir unha clínica solidaria como as que xa funcionaban en Madrid ou Valencia. Lembro que o doutor Oriol Montaña nos axudou moito nos inicios, até que conseguimos un local e comezamos a montar o centro e a traballar con moitísima ilusión. Tiñamos ben claro que esa clínica respondía a unha necesidade, con certeza, mais que tamén era unha forma reivindicación perante as institucións, de facer ver que nós estabamos a facer un traballo que, en realidade, era da súa competencia.
— Fixeches parte, tamén, do Padroado da Fundación…
— Si, dúas veces, durante dúas lexislaturas. Foi unha experiencia ben interesante, porque no ámbito do Padroado había moitas visións diferentes. Eramos xente de toda a parte. Entre todos fomos chegando á conclusión de que, aínda que se puidese desenvolver traballo internacional, o máis importante era o que tiñamos máis perto. Aquí temos unha demanda inconmensurable, á que é preciso responder.
— Antes de entrar en Odontoloxía Solidaria, fixeras parte dalgunha outra ONG?
— Non, anteriormente non. Souben de Odontoloxía Solidaria grazas a información que enviaba Mercè Morató desde Menorca para dar a coñecer a entidade. Contactei e, un tempo despois, fun coñecendo persoas como Alfred Miranda, un protesista que traballaba no proxecto SPOTT, Xavier Maristany, Marta Pulido, Rafa Montaña… xente fantástica, un moi bo equipo co que comezamos a desenvolver proxectos.
— Como valoras a situación actual de Odontoloxía Solidaria?
— Agora, por motivos laborais, estou un pouco desvinculada. Penso que os fundamentos da entidade continúan a ser os mesmos. Son os que son, e así debe ser. Mais tamén vexo que se procuran novos camiños, que é algo necesario. Penso que cómpre procurar novas fórmulas para atender a poboación máis desfavorecida do noso contorno. Podemos ofrecer asesoramentos internacionais, colaborar en proxectos, mais penso que os recursos deben investirse maioritariamente aquí. Cómpre agradecer a ilusión, o esforzo e a profesionalidade dos nosos voluntarios, que co seu traballo desinteresado fixeron posible que as nosas clínicas distribuídas por toda España poidan atender tantas persoas. O voluntariado é imprescindible para continuarmos o noso labor, e desde aquí convido a que máis persoas da nosa profesión se xunten a nós.
