Rafa Montaña
Rafa Montaña fai parte do primeiro grupo de profesionais do sector que, en 1994, fundou Odontoloxía Solidaria. Protesista dental de 56 anos de idade, ten o seu propio laboratorio en Granollers (Barcelona), ocupación que combina coas súas responsabilidades como vicepresidente da Fundación, na que asume a coordinación de clínicas. Así ve o presente e o futuro da nosa entidade.
— Antes de máis, cóntanos brevemente como naceu Odontoloxía Solidaria.
— Todo comezou cando un grupo de xente, como Mercè Morató e outros compañeiros, coincidimos a desenvolver accións solidarias nos campos de refuxiados do Sáhara. Despois, creamos a asociación Odontoloxía Solidaria en Granollers. Ao pouco tempo, descubrimos que había outras asociacións semellantes en España, como Dentistas Sen Fronteiras e Odontoloxía Sen Fronteiras. Reunímonos con elas en Menorca e propuxémoslles xuntármonos nunha única entidade. Odontoloxía Sen Fronteiras estivo de acordo e Dentistas Sen Fronteiras, non.
— Que supuxo a unión con Odontoloxía Sen Fronteiras?
— Que pasamos a ter unha estrutura en todo o territorio español. Motivábannos as mesmas cousas. Repara en que ambas as entidades tiñamos a palabra “odontoloxía” no nome, que é indicativo da vontade de abranguer todo o sector. A causa da fusión, tiñamos presenza en Madrid e Barcelona, e fixemos moitos proxectos en países en desenvolvemento. Até que unha das socias fundadoras de Odontoloxía Sen Fronteiras, Blanca Gómez de Balugera, nos cedeu unha clínica en Madrid, o que nos permitiu comezar a traballar aquí.
— Na actualidade son oito as clínicas que traballan debaixo do paraugas de Odontoloxía Solidaria, e es ti quen as coordina. Que supón esta responsabilidade?
— O meu traballo é tentar que todas as clínicas funcionen igual e ben, ademais de animar os grupos de voluntarios para atinxir unha mellor atención aos nosos usuarios, cunha unidade de criterio. Que as clínicas compartan protocolos é algo moi importante, mais houbo épocas nas que non había unha persoa que se ocupase disto, e de aí viña algún problema. Agora unificáronse procesos de traballo e prezos.
— Que diferenza Odontoloxía Solidaria das outras ONG do sector?
— En primeiro lugar, quero subliñar que todas as ONG do sector bucodental fan un grande traballo. Son compañeiros nosos e temos boa relación con eles. No noso caso, penso que o que nos diferencia é que traballamos maiormente en España, o que se traduce nun esforzo continuado, durante todo o ano, que envolve 400 voluntarios e os 15 traballadores das nosas clínicas. Isto é un grande esforzo diario.
— Que é o mellor das clínicas de OS e que aspecto do seu funcionamento debía ser mellorado en primeiro lugar?
— O mellor é a ente que temos nas clínicas, e con iso refírome tanto aos voluntarios como aos equipos técnicos. É certo que temos menos voluntariado que antes, mais é un voluntariado máis fiel, de modo que os equipos funcionan moito mellor. Isto facilita que poidamos atender ben a xente, mais tamén atendemos menos usuarios dos que nos gustaría, porque hai días en que nos faltan voluntarios.
— Segundo a túa experiencia, por que fai voluntariado a xente?
— Penso que hai dous tipos de persoas. Hai un voluntariado que vén para mellorar o currículo. Doutro lado, temos o voluntariado fiel, a persoa que fai isto para sentirse mellor. Colaborar para facer a vida máis fácil aos demais fai que un mesmo mellore. É o meu caso. Eu traballo uns días no meu laboratorio para gañar diñeiro, e outros días son voluntario en Odontoloxía Solidaria para sentirme ben.
— Tamén para denunciar unha situación inxusta?
— Tamén. Eu penso que as cousas se demostran ao facelas. Se só nos dedicamos a repetir as cousas que están mal, non mudamos nada. Cómpre demostrar que as mudanzas son posibles na práctica.
— En que momento está a Fundación do teu punto de vista?
— É un momento de renovación que comezou durante o último ano. Penso que é importante destacar que no novo Padroado hai xente moi implicada desde hai tempo no traballo diario das clínicas, e isto faime ser optimista.
— Como ves Odontoloxía Solidaria de aquí a cinco anos?
— Máis grande e máis forte. Nos últimos anos profesionalizamos os equipos técnicos e eu penso que isto xa está a dar os seus froitos, e dará aínda máis. Poderase atender máis xente e con total certeza teremos máis clínicas.
